شهرداری قمصر

پنج شنبه 1 آذر 1403

جهش تولید با مشارکت مردم

جاذبه های تاریخی و طبیعی

معرفی جاذبه ها و قابلیت های گردشگری در قمصر

قمصر یکی از کانون های ممتاز جاذبه های طبیعی است . متوسط دمای سالانه شهر از مناطق مجاور تا حد زیادی پایین تر است . از حیث میزان بارش ، بارندگی در ارتفاعات قمصر نزدیک به 2 برابر بارندگی در کاشان است و حتی نسبت به سایر ایستگاه های کوهستانی مجاور از میانگین بالایی برخوردار است . میزان رطوبت نسبی بالای هوا ، زمستان هایی سرد ولی با سرمایی ملایم و تابستان هایی معتدل و موقعیت آب و هوایی مطلوب و دل پذیری را در حاشیه کویر به ارمغان آورده است . وجود ارتفاعات ، تکیه گاه مناسبی جهت تماشای چشم انداز باغ شهری قمصر ایجاد کرده است . این کوهستان ها در جنوب قمصر و فراسوی روستای قزاآن یعنی کنار دشت جوره چکادی (قله) به ارتفاع 3588 متر به نام گَرگِش بر فراز خود دارد که اهمیت کمتری نسبت به کرکس نطنز ندارد و با پوشش برف فراوان ، محل مناسبی برای ورزش های زمستانی و ورزش کوهنوردی است .

در کوه های شمال قمصر و در ابتدای دره عمیق فرفهان وجود چشمه آب گرم معدنی صالح به عنوان یک کانون جذب توریست معرفی می شود . از حیث منابع آب ، وجود چشمه ها ، قنوات و چاه های متعدد و جریان دائمی آن ها در زیر سایه درختان شهر ، مهمترین عامل در ایجاد فضای فرح بخش قمصر است .

در خصوص باغ های قمصر و جنبه اکوتوریستی آن نیز می توان بیان نمود ؛ شهر زیبای قمصر در حقیقت باغ شهری است بیشترین مساحت آن را باغ های متنوع و مزارع و گلستان ها پوشش داده است . این فضا از جنبه های مختلف طبیعی و انسانی ، جذابیت های خاص خود را داراست .

قمصر با توجه به اینکه در عرض متوسط جغرافیایی قرار دارد ، تقریبا شروع فصل بهار و موسم رویش طبیعت در آن با هم منطبق شده است . در این موسم با شکفتن گل های درختان متعدد و متنوع باغ ها ، فضایی رویایی و چشم انداز زیبا از رنگ و عطر شکوفه های گوناگون ایجاد می شود که دست کم از فصل رویش گل ها نیست . در اوایل خردادماه با شکفتن گل های محمدی رایحه ای روح افزا به محیط سراسر زیبای قمصر می دهد . از دیگر جاذبه های طبیعی چمار تنومند مسجد جامع قمصر با محیط 15 متری آن با قدمتی بیش از 1000 سال و همچنین چنار تنومند کوچه خورد در محله بالا به عنوان نقاط عطفی در تاریخ کهن قمصر مورد توجه است .

مساجد و زیارتگاه ها

مهمترین جاذبه های تاریخی – مذهبی شامل مساجد و بقاع متبرک امامزادگان است که دو نمونه آنها از اهمیت خاصی برخوردار است : مسجد امام حسن و محراب گچ بری آن در محله میان ده . این محراب قدیمی ترین اثر تاریخی موجود در شهر قمصر است با گچ بری های بسیار زیبا و بدیع دوره ایلخانی ، که در آن دو کتیبه قرآنی به خط کوفی و به صورت برجسته و بسیار ظریف وجود دارد . این شاه کار گچ بری که در منطقه بی نظیر است، مربوط به تقریبا هزار سال پیش بوده ، و از بار هنری و تاریخی زیادی برخوردار است و بی تردید از این نظر حتی با خانه های تاریخی کاشان نیز قابل قیاس نیست اما متاسفانه بنا به عللی مهجور مانده است . در ضمن اهمیت تاریخی و معماری مسجد جامع به همراه چنار تنومند آن نباید از نظر دور بماند .

بقعه و بارگاه امامزاده پیرداود و امامزاده پیرسلیمان در محلات بالا و پایین قمصر از جمله کانون های جذب زائر است . حضور این امامزادگان مربوط به سده دوم بعداز اسلام بوده است . بنای بقعه داود مربوط به عهد صفوی است و در دهه اخیر نیز در اثر مرمت های قابل توجهی که در آستان امامزاده داود و همچنین امامزاده پیرسلیمان (ع) صورت گرفته مجموعه ای کامل و بسیار زیبا و فرح بخش ایجاد شده است .

خانه های تاریخی و بافت قدیم

وجود خانه های تاریخی نظیر دو خانه احسانی ها و خانه ذاکری ها و رئوفی ها ، از دیگر جادبه های گردشگری شهر قمصر است . از میان این دو خانه خانه احسانی ها معرفی می شود : این خانه ها به عنوان کهن ترین و باشکوه ترین خانه های اعیانی قمصر در سال 1215 ه.ق با تنوع در طرح و کیفیت معماری به سبک ییلاقی با وسعت زیاد و ایوان های با شکوه و متعدد و عناصر مختلف سنتی ، در طبقات چندگانه و بر اساس مصالح و ویژگی های محلی بنا شده است. نقل است که مستوفی الممالک قاجار نیز طی سفر به قمصر در این خانه ها سکونت داشته است . سکونت عالم شهیر و محدث بزرگ اسلامی ، ملامحسن فیض ، در قمصر و سرای باشکوه و وسیع آن ، از افتخارات تاریخ قمصر است .

وجود بافت تاریخی قمصر و شکل خاص و منحصر به فرد آن، یعنی وجود کوچه های پرپیچ و خم و تنگ به همراه خانه های قدیمی با شکل معماری و طرح ویژه سنتی خود در نوع خود جاذبه ای در گردشگری محسوب می شود . در کنار این فضای سنتی و تاریخی روستایی ،وجود خانه ها و کوی های متعدد مسکونی مربوط به خوش نشینان و جمعیت فصلی قابل تامل است . این واحد های مسکونی جدید با بهترین و متنوع ترین طرح و نمای ظاهری و نوع خاص فضا سازی پیرامون آن – که منطبق با موقعیت باغ شهری قمصر است – ایجاد شده است و در بین باغ های سبز قمصر جلوه نمایی می کند . در نتیجه این دو مجموعه ، یعنی بافت سنتی و بافت جدید با بهترین خانه های ویلایی و مدرن ، مجموعه ای خاص از دیدگاه ریخت شناسی شهری پدید آورده است .

کاروانسرای عباسی قمصر

از جمله جاذبه های برجسته و آثار مهم تاریخی قمصر کاروانسرای عباسی است . این کاروانسرا از سلسله کاروانسراهای دوران شاه عباس صفوی است که در فاصله دو کیلومتری از شهر قمصر در مسیر راه کاروان رو تاریخی –قهرود-اصفهان بنا گردیده است . این کاروانسرا از جمله کاروانسراهای با شکوه و کامل است و با توجه به این که در مکانی مناسب بنا شده و در دوره های گذشته نگهداری و تعمیر شده است در حال حاضر بنای آن بدون هیچ فرسودگی و تغییر پایدار مانده است .

گلاب و گلابگیری ( مهمترین جاذبه های گردشگری قمصر )

در این دیار از گذشته های دور بنا بر جبر محیطی و از سویی ذوق و سلیقه خاص ساکنین، دستاورد های هنری و صنعتی زیادی حاصل شده است ، از جمله می توان گلابگیری ، قالی بافی ، صابون سازی ، جوزقند سازی و تهیه خشکبار را نام برد . از این میان گلابگیری از اهمیت فوق العاده ای برخوردار است . جاذبه فطری گل و گلاب بعنوان اساسی ترین و زیرساختی ترین کانون جاذبه در جذب توریسم ، در رقم های چند صد هزار نفری مشخص است . شهر گل پرور قمصر بعنوان پایتخت گل و گلاب کشور ضمن اینکه مهد پرورش این گیاه بوده ، در حقیقت نقطه ایجاد یکی از روش های بسیار دقیق و ظریف گلابگیری است . بر این اساس قمصر با برخورداری از توان های محیطی ویژه ، با تولید عالی ترین محصول گل از حیث درجه اسانس و روش اصیل گلابگیری سنتی بهترین نمونه گلاب را عرضه می کند که این امر منجر به اشتهار جهانی قمصر شده و به تبع آن حوزه نفوذ قمصر در فصل بهار از سطح منطقه بسیار فراتر رفته و تا اقصی نقاط عالم گسترش می باد .

حمام تاریخی کوچه خورد

حمام کوچه خورد از جمله آثار تاریخی ارزشمندی است که در محله بالا و در نزدیکی چنار تنومند کوچه خورد است . اگرچه در حال حاضر مدرک مستندی جهت تعیین تاریخ دقیق ساخت این بنا در دست نیست ، با در نظر گرفتن سبک معماری و طرح نقشه بنای آن می توان گفت : مربوط به قبل از دوره قاجار است . زیرا از این لحاظ شبیه حمام خان در بازار کاشان است که در دوره زندیه احداث شده و زلزله سال 1192ه.ق را از سر گذرانیده است . بر خلاف عموم بناهای تاریخی قمصر این حمام در مکانی خارج از مسیر سیلاب قرار داشته و از گزند حوادث محفوظ مانده است .

سد تاریخی و سنگ سیل قمصر

از جمله آثار ارزشمند تاریخی قمصر سد آن است . این سد که قدمتی معادل روی آمدن شهر کاشان دارد ، در زمان ملک شاه سلجوقی بنا شده و از دیوارهایی بزرگ و مخزنی پرحجم برخوردار است . این سد که با سنگ و ساروج ساخته شده ، در بین تمام سدهای قدیمی ایران تنها سدی است که دارای دو راه پله برجی در بدنه خود است . موقعیت مکانی آن در انتهایی ترین نقطه قمصر ، یعنی پایین دست محله فرفهان است و در اثر سیلاب های متعدد، خاصه سیل سال 1335 از رسوبات پر شده و امروز غیر فعال است . در مسیر راه سد در چند صدمتری قبل از آن ، سنگی عظیم در بستر دره فرفهان مشاهده می شود که با در نظر گرفتن ویژگی های آن ، جاذبه گردشگری قلمداد می شود . این سنگ که از حجمی معادل 300 مترمکعب برخوردار است ، در سال 1335 در اثر سیل مذکور از مجموعه رسوبات سنگی چشمه آب گرم صالح کنده شده ، و حدود 5 کیلومتر جا به جا شده است . در حقیقت اندازه و حجم فوق العاده سنگ ، عظمت و قدرت سیل سال 1335 را گواهی می دهد که توانسته است تکه ای به این بزرگی را از کوه کنده و در این مسافت طولانی حمل کند .

* چشمه آب صالح فرفهان
* درخت چنار مسجد جامع
* درخت چنار کوچه خورد
* آبشار فرفهان (بند تاریخی قمصر )
* قنات پرآب
* قنات سالار
* قنات ملا احمد
* قنات توده
*قنات مقدم
* قنات جزاوند
* قنات سعادت

اماکن تاریخی قمصر به شرح ذیل می باشد :

امامزاده پیرداوود بن حسن بن حسن بن علی بن ابی طالب (ع) واقع در خیابان ولی عصر(عج)

امامزاده میرسلیمان بن پیرداوود بن حسن بن حسن بن علی بن ابی طالب (ع) واقع در بلوار امام خمینی - کوچه امامزاده